Is een schadevergoeding belastbaar voor de BTW?

Is een schadevergoeding belastbaar voor de btw?

Deze vraag is niet eenduidig te beantwoorden. De scheidslijn bij een schadevergoeding tussen een betaling voor geleden schade (niet-belastbaar) en een betaalde vergoeding als tegenprestatie voor een onder bezwarende titel verrichte prestatie (wel belastbaar) is dun/een lastig onderscheid. Aan de hand van een casus en het arrest van het HvJ Lubbock Fine & CO van 15 december 1993, nr. C-63/92 zullen wij dit onderwerp bespreken.

Casus

Orion BV verhuurt een kantoorruimte aan WS BV. Ter verduidelijking: Orion BV en WS BV (hierna: partijen) zijn niet met elkaar verweven (lees: geen fiscale eenheid). De verhuur vindt vrijgesteld van btw plaats. De huidige overeenkomst loopt nog ten en met 1 april 2024. Partijen zijn in overleg getreden om de huurovereenkomst voortijdig te beëindigen in verband met de geplande herontwikkeling van de locatie. Partijen hebben overeenstemming bereikt over de voorwaarden om tot een eerdere beëindiging van de huurovereenkomst te komen. Partijen hebben hiervoor een beëindigingsovereenkomst gesloten en zijn overeengekomen dat de huurovereenkomst uiterlijk 15 juli 2022 zal eindigen. Door ondertekening van de beëindigingsovereenkomst stemt WS BV in met ontbinding van de overeenkomst voor 15 juli 2022 of zoveel eerder als mogelijk. WS BV ontvangt hiervoor een beëindigingsvergoeding ter hoogte van €225.000 van Orion BV.

Vraag 

Is WS BV btw verschuldigd met betrekking tot deze ontvangen beëindigingsvergoeding ter hoogte van €225.000?

Uitwerking

Een schadevergoeding is in beginsel niet belast met btw, omdat de vergoeding niet betaald wordt in ruil voor een overeengekomen prestatie. Kenmerkend voor een schadevergoeding is immers dat iemand tegen zijn wil schade lijdt en hiervoor schadeloos wordt gesteld in de vorm van een geldelijke vergoeding.  Het is echter te kort door de bocht om te stellen dat uit/over een schadevergoeding nooit btw verschuldigd is. In sommige gevallen wordt volgens afspraak een vergoeding betaald voor de te lijden schade. Een dergelijke (schade)vergoeding is aan te merken als de vergoeding voor een belastbare dienst. Bij iedere schadevergoeding die een btw-ondernemer ontvangt is het daarom noodzakelijk vast te stellen of het gaat om een vergoeding voor een levering of dienst.

Een schadevergoeding is belastbaar voor de btw als iemand ergens in toestemt en voor de te lijden schade een vergoeding ontvangt. Een dergelijke schadevergoeding is aan te merken als de vergoeding voor een belastbare dienst. Indien partijen bijvoorbeeld een ontbindingsvergoeding overeenkomen als een van de partijen een overeenkomst ontbindt, dan is deze vergoeding ons inziens belastbaar met btw. De ontbindingsvergoeding wordt namelijk betaald voor de door de andere partij verrichte dienst, namelijk het vrijwillig meewerken aan de ontbinding van de eerder gesloten overeenkomst, dan wel het vrijwillig afstand doen van het wettelijk recht nakoming van de huurovereenkomst te eisen. Dit is in lijn met de uitspraak van het HvJ in het arrest Lubbock Fine & CO van 15 december 1993, nr. C-63/92.

In deze casus wordt de beëindigingsvergoeding door Orion BV betaald voor de door WS BV verrichte dienst, namelijk het vrijwillig meewerken aan de ontbinding van de huurovereenkomst. WS BV stemt ergens mee in en ontvangt hiervoor een vergoeding. Met andere woorden, de beëindigingsvergoeding is belastbaar voor de btw.

Het feit dat de beëindigingsvergoeding belastbaar is voor de btw, betekent niet dat deze beëindigingsvergoeding ook daadwerkelijk belast is. Dit is namelijk niet het geval als een vrijstelling van toepassing is. In het arrest Lubbock Fine & CO oordeelde het HvJ dat vrijwillig meewerken aan de ontbinding van de eerder gesloten overeenkomst/ het vrijwillig afstand doen van het wettelijk recht nakoming van de huurovereenkomst te eisen dezelfde btw-behandeling heeft als de oorspronkelijke huurprestatie. Met andere woorden, de beëindigingsvergoeding volgt het btw-regime van de oorspronkelijke huurovereenkomst. Aangezien Orion BV het pand vrijgesteld verhuurt aan WS BV, is uit de beëindigingsvergoeding ook geen btw verschuldigd door WS BV.

Praktijkbelang

Het feit dat een vergoeding wordt aangemerkt als schadevergoeding leidt er niet toe dat er geen btw verschuldigd is. De bepaling die partijen aan de vergoeding geven is namelijk niet bepalend. Schadevergoedingen kunnen onder bepaalde voorwaarden worden aangemerkt als een vergoeding voor een prestatie. Als u twijfelt of u btw verschuldigd bent uit over de schadevergoeding raden wij u aan om contact met ons op te nemen.