De btw-vrijstelling voor wisselhandelingen inzake bitcoins

De handelingen betreffende deviezen, bankbiljetten en munten die in enig land wettige betaalmiddelen zijn, zijn btw-vrijgesteld. Ook bemiddeling met betrekking tot de betaalmiddelen is vrijgesteld van btw. Uit het klassieke arrest Hedqvist van het Hof van Justitie van de EU uit 2015 blijkt dat het wisselen van virtuele valuta zoals bitcoin, die gebruikers kunnen kopen en verkopen op basis van een wisselkoers, ook onder de vrijstelling vallen.

Het Hedqvist-arrest

David Hedqvist was van plan een bedrijf op te zetten dat diensten aanbiedt voor het wisselen van traditionele valuta (zoals Zweedse kronen) voor virtuele valuta (bitcoin) en andersom. De bitcoin is een digitale valuta die niet door een centrale instantie wordt uitgegeven of gecontroleerd. De digitale munt wordt gebruikt als betaalmiddel tussen gebruikers op internet. Hedqvists bedrijf zou bitcoins kopen en verkopen op een internationale beurs en zijn winst zou bestaan uit de marge tussen de aan- en verkoopprijs. Er zouden geen andere kosten in rekening worden gebracht.

Prejudiciële vragen

De Zweedse rechter twijfelde over de btw-behandeling van deze transacties en stelde de volgende twee vragen aan het Hof van Justitie van de EU:

• Moet de inwisseling van virtuele valuta voor traditionele valuta en andersom, waarbij een marge als vergoeding wordt aangerekend, worden gezien als een dienst onder bezwarende titel?
• Indien de eerste vraag bevestigend wordt beantwoord, zijn deze wisselhandelingen dan vrijgesteld van btw?

Marge als vergoeding

Het Hof stelde vast dat de handeling van het wisselen van traditionele valuta voor bitcoins en omgekeerd een dienst was en geen levering van een goed, omdat bitcoins geen fysieke goederen zijn, maar enkel dienen als betaalmiddel. Het Hof oordeelde dat de dienst onder bezwarende titel wordt verricht, omdat er een direct verband bestaat tussen de verleende dienst (het wisselen van valuta) en de vergoeding die de dienstverrichter ontvangt. De vergoeding is de marge tussen de aan- en verkoopprijs van de bitcoins.

Btw-vrijstelling

Het Hof overwoog dat btw-vrijstelling voor handelingen inzake wettige betaalmiddelen strikt moet worden geïnterpreteerd, maar de uitlegging ook in overeenstemming moet zijn met het doel van deze btw-vrijstelling: het wegnemen van moeilijkheden bij btw-heffing op financiële transacties. Hoewel de bitcoin geen wettig betaalmiddel is, stelde het Hof dat het enkel als betaalmiddel wordt gebruikt en wordt geaccepteerd door de partijen. Het Hof benadrukte dat de moeilijkheden bij het vaststellen van de btw-grondslag voor de inwisseling van traditionele valuta voor bitcoin en vice versa vergelijkbaar zijn met de moeilijkheden bij de inwisseling van de ene traditionele valuta voor de andere traditionele valuta. Om de doelstelling van de btw-vrijstelling te handhaven en in overeenstemming te handelen met het beginsel van fiscale neutraliteit, concludeerde het Hof dat de bepaling ook van toepassing moet zijn op de omwisseling van traditionele valuta naar een virtuele valuta die als alternatief betaalmiddel functioneert. Het Hof oordeelde dan ook dat de diensten van het wisselen van traditionele valuta voor bitcoins en omgekeerd zijn vrijgesteld van btw.

Praktijkbelang

De afgelopen jaren hebben de ontwikkelingen rondom virtuele valuta niet stilgestaan. In de praktijk wordt regelmatig de vraag opgeworpen of het klassieke Hedqvist-arrest ook in andere situaties toepassing kan vinden. In een recente conclusie van advocaat-generaal (A-G) Kokott is ingegaan op de vraag voorgelegd of de handel van goud in de virtuele gameomgeving RuneScape voor btw-doeleinden hetzelfde behandeld kan worden als de bitcoin. A-G Kokott ziet echter fundamentele verschillen met de zaak Hedqvist, namelijk dat het in-game goud primair bedoeld is voor gebruik binnen de virtuele gameomgeving en niet dient als algemeen betaalmiddel daarbuiten. Daarnaast kan de waarde van in-game goud aanzienlijk fluctueren en is deze direct afhankelijk van de spelontwikkelaar en de spelomgeving. In Nederland is door verschillende rechters in gelijke zin beslist en A-G Ettema heeft de Hoge Raad geadviseerd om dit oordeel over te nemen. Het aanmerken van de bitcoin als wettig betaalmiddel naar aanleiding van het Hedqvist-arrest leidt er daarom niet automatisch toe dat ook andere vormen van digitale betaalmiddelen, zoals in-game goud, als een wettig betaalmiddel wordt aangemerkt dat van btw is vrijgesteld.

Heeft u vragen over de toepassing van een btw-vrijstelling? Neem dan gerust contact op met onze btw-specialisten op het telefoonnummer 078 – 622 54 52 of het e-mailadres info@btwinstituut.nl.